Diabetes en laaggeletterdheid
Diabetes type II (DM2) is met een prevalentie van 1:14 een van de meest voorkomende chronisch ziekten in Nederland. DM2 komt 2 tot 5 keer meer voor onder mensen met een lage opleiding of met een migratieachtergrond (Nivel 2018). Laaggeletterdheid kan hieraan gerelateerd zijn en wordt vaak gezien bij DM2 patiënten (Schillinger et al 2002). Een belangrijk aspect van gezondheidsvaardigheden is het begrijpen van informatie over de ziekte (von Wagner et al, 2009). Moeite hebben met lezen en schrijven (laaggeletterdheid) leidt meestal tot lage gezondheidsvaardigheden. Laaggeletterdheid kan problemen opleveren bij het stellen van de diagnose, maar ook bij de behandeling van de ziekte. Dit kan uiteindelijk leiden tot slechtere gezondheidsuitkomsten. Bij DM2 blijkt laaggeletterdheid geassocieerd te zijn met slechtere gereguleerde glucosewaarden (Schillinger 2006).
Laaggeletterdheid herkennen
Ons project is gericht op het herkennen en registreren van laaggeletterdheid, zodat er een persoonsgericht zorgtraject voor laaggeletterde DM2-patiënten kan worden ingezet. Met 3 simpele vragen (de Dutch Set of Brief Screening Questions) worden patiënten gescreend op laaggeletterdheid. Patiënten beantwoorden de vragen in een patiëntenapp, ‘Digizorg’. De app is op zo’n manier ontworpen dat patiënten met lage gezondheidsvaardigheden hier ook mee overweg kunnen.
Een aangepast zorgpad
Als uit de screening blijkt dat de patiënt moeite heeft met het begrijpen van informatie, wordt er een aangepast zorgtraject ingezet. De patiënt krijgt een langer of een extra consult waarin visuele ondersteunende informatie wordt gegeven. Ook kunnen patiënten af en toe simpele vragenlijsten via de app invullen om aan te geven hoe het met hen gaat. Deze informatie wordt visueel weergegeven en gebruikt tijdens het gesprek met de zorgverlener. Visuele informatie helpt de laaggeletterde DM2 patiënt beter dan tekst bij het begrijpen en beoordelen van gezondheidsinformatie. Zo kan de patiënt alle informatie goed tot zich nemen om mee te beslissen over de behandeling. De patiënt ervaart meer controle en autonomie, wat uiteindelijk beter is voor de behandeling.
Zorgverleners worden getraind in het herkennen van laaggeletterdheid en het omgaan met laaggeletterdheid. Ook krijgen ze educatie en training in het gebruiken van uitkomstinformatie bij samen beslissen.
Delen van informatie over de zorgketen
Ongeveer 85% van de DM2-patiënten wordt in de eerste lijn behandeld. Wanneer de diabetes moeilijk onder controle te houden is, bij complicaties of bij comorbiditeit kan de patiënt doorverwezen worden naar een tweedelijns of derdelijns ziekenhuis. Uitkomstinformatie, voorkeuren van de patiënt eninformatie over laaggeletterdheid kan makkelijk in de zorgketen worden gedeeld via het zorgverlenersgedeelte van de app ‘Digizorg’. Zo kan elke zorgverlener rekening houden met laaggeletterdheid en wordt er meer samen met de patiënt beslist.
Vragen?
Heb je vragen over dit project? Stuur een e-mail naar Annelieke Pasma (a.pasma@erasmusmc.nl) of Marein Favejee (m.favejee@erasmusmc.nl)