In praktijk blijkt het vaak lastig om patiënten op een betekenisvolle en actieve manier te betrekken bij het selecteren van uitkomstindicatoren. Daarom hebben de Santeon ziekenhuizen, een samenwerkingsverband van 7 topklinische ziekenhuizen, onderzoek gedaan naar de betrokkenheid van patiënten bij het selecteren van uitkomstindicatoren, en de bevorderende factoren hierbij.
De Santeon ziekenhuizen werken volgens de principes van waardegedreven zorg. Voor verschillende aandoeningen zijn er multidisciplinaire verbeterteams opgericht. Deze verbeterteams bepalen welke indicatoren (uitkomst-, proces- en kostenindicatoren) relevant zijn om te meten, en stellen hiermee een scorekaart op. De verzamelde data wordt vervolgens gebruikt om tussen de 7 ziekenhuizen te vergelijken en van elkaar te leren. Het uitgangspunt van Santeon is om bij ieder verbeterteam patiënten te betrekken om ervoor te zorgen dat de waarde van patiënten vertegenwoordigd is bij alle stappen van de verbetercyclus, waaronder bij het selecteren van belangrijke uitkomstindicatoren.
Drie aanbevelingen voor patiëntparticipatie bij de selectie van uitkomstindicatoren
Op basis van resultaten van interviews, vragenlijsten en de praktijkervaringen van de onderzoeksteamleden volgen drie aanbevelingen over hoe we patiënten kunnen betrekken bij de selectie van relevante uitkomstindicatoren.
1. Voor veel aandoeningen zijn (inter)nationale standaardsets van uitkomstindicatoren beschikbaar. Door gebruik te maken van standaardsets kan er beter vergeleken worden tussen verschillende ziekenhuizen. Deze sets worden in principe opgesteld samen met patiënten. Maar dit is in de praktijk niet altijd op een betekenisvolle manier gedaan. Het is goed om te bepalen in hoeverre patiënten daadwerkelijk betrokken zijn geweest in de ontwikkeling. Ook kan worden bepaald of de standaardset overeenkomt met de daadwerkelijke behoeften van de patiënt.
2. Uit de vragenlijst is gebleken dat verbeterteamleden meer invloed van patiënten ervoeren als patiënten betrokken waren als lid van het verbeterteam dan als er alleen een samenwerking met de patiëntenvereniging was. Verbeterteamleden ervoeren het meeste invloed van patiënten bij een combinatie van deze twee methoden.
3. Uit de interviews volgt een aantal adviezen voor wanneer een patiënt betrokken wordt als verbeterteamlid, opgedeeld in praktische aspecten (zoals het verminderen van medisch jargon gebruik), sociale aspecten (zoals het behouden van de professionele behandelrelatie) en beleidsmatige aspecten (zoals het opstellen van een plan van aanpak).
Conclusie
Uit dit onderzoek blijkt dat patiënten op meerdere manieren kunnen bijdragen aan de selectie van uitkomstindicatoren. Dankzij hun unieke expertise als ervaringsdeskundigen zijn zij van toegevoegde waarde voor het selecteren en prioriteren van belangrijke uitkomstindicatoren.
Benieuwd naar de verschillende adviezen over het betrekken van patiënten bij de selectie van uitkomstindicatoren? Lees het hele rapport op Rapport patiëntparticipatie bij de selectie van uitkomstindicatoren - Santeon of download de PDF. Dit onderzoek is gefinancierd door ZonMw en onderdeel van het programma Kennisvragen Uitkomstgerichte Zorg van ZonMw